تئاتر واژهای است یونانی در لغت به معنای چیزی که به آن نگاه میکنند. در فارسی به تئاتر «نمایش» میگویند و تاریخچه این رشته پرطرفدار مربوط به یونان باستان و رم در قبل از میلاد مسیح میباشد.
همچنین تئاتر یکی از هنرهای هفتگانه است و کسانی که درباره بوجود آمدن تئاتر جستجو کردهاند میگویند سرچشمه تئاتر به آیینها باز میگردد. هنر تئاتر در ایران پیشینهای دراز دارد و سبکی از آن در نمایشهای تعزیه نمود یافته است. در کتاب تاریخ بخارا آمدهاست که نمایش ایران از آیین، اسطوره و شعائر برخاستهاست و اولین تئاتر ایران در شهر رشت شروع به کار کرد.
در کنار برگزاری تئاتر حرفهای، دانشجویان ما در دانشگاههای سراسر کشور نیز اقدام به برگزاری تئاترهایی در حد و توان خود کردهاند و از سال 76 وزارت علوم جشنوارهای تحت عنوان «جشنواره بینالمللی تئاتر دانشگاهی ایران» برگزار کرد که در آن نمایشهای دانشگاهی را مورد ارزیابی قرار میدهد و تا کنون 19 دوره از این جشنواره برگزار شده است؛ اما متاسفانه چندی است که این جشنواره نیز که به منظور عرصهای برای نشان دادن توان دانشجویان در تئاتر به روی کار آمده است، دچار رخوت شده و آن کارآرایی لازم را از دست داده است و در حال حاضر تئاتر دانشجویی به اذعان بسیاری از هنرمندان این رشته رو به افول است.
رمین اِشبَک در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو در مشهد، در رابطه با وضعیت تئاتر دانشجویی در دانشگاه فردوسی مشهد گفت: با توجه به اینکه در دانشگاههای بزرگ مشهد رشتهای تحت عنوان تئاتر وجود ندارد، دانشگاه فردوسی مشهد تلاش کرده تا در کانون تئاتر این دانشگاه، خلاء آموزش این رشته هنری را پر کند.
این فعال دانشجویی با اشاره به این مطلب که هدف ما از ایجاد کانون تئاتر دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد آموزش صحیح هنر تئاتر به علاقمندان این رشته است، بیان داشت: میتوان گفت در حال حاضر وضعیت تئاتر در این دانشگاه نسبت به سالهای گذشته رو به رشد است و برگزاری یک تا نهایت دو نمایش در سال تبدیل به برگزاری حدود شش تا هفته عنوان و حضور حدود 10 علاقمند در کلاسهای بازیگری این کانون به حدود 60 تا 70 نفر در حال حاضر رسیده است.
وی به کمکهای دانشگاه به این رشته هنری اشاره و تصریح کرد: خوشبختانه کمکهای مثبتی را در تیم فعلی فرهنگی دانشگاه شاهد هستیم، هر چند که هنوز هم از نظر مادی با محدودیتهایی مواجهیم و همین عامل سبب میشود در برخی مواقع به درآمدزایی بپردازیم.
دبیر کانون تئاتر دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد در ادامه به وضعیت تئاتر دانشجویی در شهر مشهد پرداخت و خاطرنشان کرد: در حال حاضر وضعیت تئاتر دانشجویی در مشهد تنها به فعالیت کانونهای تئاتر در دانشگاهها باز میگردد و ما، دانشگاه و یا رشتهای به صورت مستقل که به این رشته هنری بپردازد را نداریم.
اشبک عمدهترین مشکل تئاتر دانشجویی مشهد را عدم وجود رشته تئاتر خواند و افزود: این مشکل سبب شده تا کانونهای تئاتر دانشجویی در دانشگاههای مشهد بار آموزش به علاقمندان را به دوش بکشند و فضای راکد تئاتر در مشهد را با آموزش دادن تغییر دهند.
این فعال دانشجویی به جشنواره تئاتر دانشجویان ایران توسط وزارت علوم اشاره کرد و گفت: چند سالی است که جشنواره تئاتر دانشگاهیان ایران در کشور در حال برگزاری است که ایراداتی دارد که از جمله آن تمرکز بر روی دانشگاههای هنر، تربیت مدرس تهران و به طور کلی دانشگاههایی است که به صورت حرفهای به تدریس تئاتر میپردازند.وی رقابت در این جشنواره را رقابت مساوی ندانست و بیان داشت: امید است سازوکار این جشنواره در سالهای آینده به گونهای در نظر گرفته شود که دانشگاههایی که به صورت حرفهای تئاتر را تدریس میکنند از سایر دانشگاهها جداشوند تا رقابت مساوی شود.
دبیر کانون تئاتر دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد در پایان، آینده تئاتر دانشجویی را مثبت ارزیابی و یادآوری کرد: با توجه به اینکه احساس نیاز به این رشته در حال افزایش است، شاهد رشد این هنر در میان دانشجویان علاقمند به تئاتر خواهیم بود.
تئاتر دانشجویی در مشهد حرفی برای گفتن ندارد
در ادامه جهان پا، یک بازیگر تئاتر مشهدی به مشکلات تئاتر دانشجویی اشاره کرد و گفت: تقریبا تئاتر دانشجویی در مشهد حرفی برای گفتن ندارد؛ چراکه تئاتر به کارگردانی، مدیریت، تجربه و توجه حداقلی به نکات فنی نیاز دارد.
وی خاطرنشان کرد: شعار تئاتر دانشجویی به دلیل اینکه نسلی جوان با آن همراه هستند و در آن کار میکنند این است که ایدههای نو و جدیدی را ایجاد کنند همچنین به دلیل دانشجویی بودن محیط تجربههای جدید را از آنان خواستار هستیم.این بازیگر عرصه تئاتر با تاکید بر این نکته که خلاقیت و نوآوری مطالبه ما از تئاتر دانشجویی است، بیان کرد: در پنج سال اخیر حرکت ویژهای را در این مسیر شاهد نبودهایم. متاسفانه تئاتر دانشجویی راه خود را گم کرده و گمراه شده است.
جهان پا به نبود اساتید مجرب در این عرصه اشاره کرد و ادامه داد: در حال حاضر هنرمندان این عرصه آبشخوری ندارند که بتوانند از آن تغذیه شوند و کسی نبوده که بتواند مسیر را به دانشجویان نشان دهد.
وی در ادامه ساخت دانشکده تئاتر در مشهد را ضروری خواند و گفت: البته در دانشکده علمی و کاربردی مشهد رشته تئاتر وجود دارد؛ اما چنانچه بتوانیم در دانشگاههای بزرگ شهر مشهد، دانشکده تئاتری راه اندازی کنیم به طور حتم بخشی از مشکلات برطرف خواهد شد و دیگر نیاز نیست علاقمندان تئاتر مشهد برای ادامه تحصیل راهی شهرهای دیگر از جمله تهران شوند.
این بازیگر تئاتر تاکید کرد: البته ساخت این دانشکده در شهر مشهد به دلیل بافت فرهنگی و مذهبی که وجود دارد کمی مشکل به نظر میرسد؛ اما چنانچه این دانشکده ساخته شود، پولهایی که خارج از مشهد به دلیل مهاجرت دانشجویان هزینه میشوند در خود مشهد میماند.
جهان پا در پایان تصریح کرد: همچنین وجود این دانشکده سبب میشود اساتید و دانشجویان مشهدی پس از فارغ التحصیلی در همین شهر بمانند و وظیفه تربیت نسل بعد را عهده دار شوند، نه اینکه به دیگر شهرها و خاصه تهران مهاجرت کنند.