هیسترکتومی واژینال عمل جراحی برداشتن رحم از راه واژن می باشد. در این روش جراح رحم را از تخمدانها، لولههای فالوپ و قسمت بالای واژن جدا کرده و عروق اعصاب مربوط را مسدود می کند و سپس رحم را از طریق واژن خارج می کند.
از محسنات هیسترکنومی واژنال نسبت به هیسترکتومی ابدومینال (شکمی) اینست که زمان کمتری نیاز است که در بیمارستان فرد بستری شود و هزینه کمتری را می طلبد و همچنین دوره نقاهت آن کوتاه تر است. اما اگر فرد دارای رحم بزرگی باشد نمی توان از طریق هیسترکتومی واژینال رحم را خارج کرد. باید از روش های دیگر درمان مانند هیسترکتومی ابدومینال استفاده نمود.
هیسترکتومی واژینال علاوه بر خارج کردن رحم، سرویکس را نیز جدا می کند، در برخی مواقع نیز هر دو لوله های فالوپ خارج می شوند، این حالت هیسترکتومی کامل با سالپینگو اوفورکتومی نام دارد. همه این بخش ها قسمتی از اندام تناسلی هستند که درون شکم قرار دارند.
عمل هیسترکتومی واژینال به دلیل بیماری های مختلف زنان واجب می شود، که از جمله علل آن می توان به موارد زیر می توان اشاره کرد:
فیبروئیدها، تومورهای خوش خیمی هستند ک در رحم بوجود می آیند و می توانند منجر به کمخونی آنمی، درد لگن، خونریزی دائمی، درد در هنگام مقاربت و اعمال فشار روی مثانه گردند.
زمانی اتفاق می افتد که لایه های درونی پوشاننده رحم (اندومتریم) خارج از این اندام رشد کرده باشد و لولههای فالوپ، تخمدانها یا سایر ارگانها را درگیر نماید.
بسیاری از بیماران مبتلا به اندومتروزیس می بایست تحت جراحی هیسترکتومی ابدومینال قرار گیرند، با این حال در بعضی مواقع، هیسترکتومی واژینال نیز ممکن می شود.
در صورت ابتلا به سرطان های رحم، سرویکس، اندومتریوم یا تخمدان ها، با تشخیص پزشک هیسترکتومی انجام می شود.
افراد مبتلا به سرطان تخمدان بیشتر تحت عمل هیسترکتومی ابدومینال قرار می گیرند اما در رابطه با سرطان اندومتر و سرویکس، هیسترکتومی واژینال نیز انجام می شود.
زمانی که بافت های حمایت کننده و لیگامان هایی که اندام های حفره لگن را در جای خود نگه می دارند، دارای افتادگی و ضعف می شوند، رحم نمی تواند در جای خود بماند و درون سرویکس سقوط می کند، در این وضعیت پرولاپس رحم ایجاد می شود که سبب تکرر ادرار، فشار رحم و دشواری در حرکات روده ها می گردد، برداشتن رحم با هیسترکتومی و بازسازی ریلکسیشن رحم می توانند موجب بهبود این نشانه ها شوند.
در مواقعی که مصرف بعضی از داروها و روش های کمتر تهاجمی برای درمان پریودهای طولانی و خون ریزی های مدام کافی نباشد، هیسترکتومی مشکل را می تواند برطرف کند.
در صورتی که به دلیل فیبروئیدها دچار دردهای مزمن لگن بوجود آمده باشد، هیسترکتومی از روش هایی می باشد که می تواند موجب بهبود این علامت ها شود، البته درد لگن می تواند دلایل بسیاری را داشته باشد که می بایست پیش از هیسترکتومی دقیقاً تشخیص داده شود.
در بسیاری از مواقع حتی با احتمال وجود سرطان، هیسترکتومی یکی از روش های درمانی محتمل می باشد. در صورتی که پزشک از روش های دیگری مانند هورمون درمانی یا روش های کمتر تهاجمی استفاده نماید نیازی به هیسترکتومی نخواهد بود.
پس از هیسترکتومی، دیگر نمی توانید باردار شوید، پس اگر آمادگی نداشتن توانایی باروری را ندارید از روش های دیگر برای درمان استفاده نمایید.
می توان گفت هیسترکتومی واژینال عمل کم خطری می باشد اما به هر حال ریسک های خود را دارد که می توان به موارد زیر اشاره نمود:
البته می توان گفت که خطرات جراحی در خانم هایی که چاق هستند و یا فشار خون بالایی دارند، بیشتر می باشد. در صورت وجود زخم های شدید اندومتروزیس یا بافت زخم ممکن است جراح وادار به تغییر روش به ابدومینال در حین جراحی شود.
برای اینکه برای هیسترکتومی واژینال آگاهی لازم کسب شود راهکارهای زیر پیشنهاد می شود :
در این عمل جراح برشی را در واژن برای دسترسی پیدا کردن به رحم ایجاد می کند. جراح با استفاده از ابزار جراح بلند، عروق خونی رحم قطع می گردد و آن را از بافت پیوندی اطراف، تخمدان ها و لوله های فالوپ جدا می کند.
در این روش رحم از طریق واژن از بدن خارج می شود، از پانسمان های قابل جذب برای کنترل کردن هر گونه خونریزی درون لگن استفاده می شود.
به جز موارد بیماری که فرد مشکوک به سرطان رحم می باشد، پزشک پراح رحم بزرگ را برای اینکه به راحتی خارج کند به قطعات کوچک می شکند.
شما ممکن است فرد مناسبی برای انجام دادن هیسترکتومی واژینال به شیوه لاپاراسکوپ (LAVH) یا هیسترکتومی روبیتیک باشید.
در هر دو شیوه به جراح این امکان را می دهد که رحم را از واژن خارج کند در حالی که سایر قسمت های موجود در حفره لگن را از طریق لاپاراسکوپ ببیند. جراح ممکن است که بیشتر پروسه را از طریق شکاف های کوچک ابدومینال (شکمی)، با ابزار بلند و نازک مخصوص جراحی انجام داده و از طریق برشی در واژن، رحم را خارج نماید.
از این روش زمانی بهتر است استفاده گردد که بافت زخم (pelvic adhension) بر ارگان ها وجود داشته باشد که ممکن است به علت جراحی های سابق یا اندومتروزیس بوجود آمده باشد.